Alle Männer raus. Foto - Expo in de Gedenk- und Dokumentationsstätte KZ Drütte in Salzgitter Deutschland.
Aanvankelijk zou deze expositie 8 april 2020 worden geopend. Door de Corona-crisis is deze uitgesteld naar 10 oktober 2020 daarna tot voorjaar 2021, door het Covid 19 verloop was dit ook niet mogelijk en nu staat de opening gepland op 16 oktober 2021 maar ook die ging niet door. NU MET ZEKERHEID: 6 MEI 2022.Alle Männer raus
“Alle Männer raus”Zo klonk het op 8 oktober 1944 tijdens de kerkrazzia in de Sint Fabianus en Sebastianuskerk in Sevenum. “Alle Männer raus” is 75 later de titel van een foto-expositie van fotograaf Maarten Verbaarschot. Zijn vader en zijn oom werden die ochtend door de Duitsers opgepakt en naar Duitsland getransporteerd om daar dwangarbeid voor de Duitse oorlogsindustrie te verrichten
Verbaarschot trad in het voorjaar van 2019 in hun voetsporen. Als kind kende hij slechts de “romantische” versie van dit verhaal. Over de ellende kon zijn vader niet spreken. Hij wilde het verhaal onderzoeken en aanvullen, op zijn manier, in beelden. Hij achterhaalde en bezocht de plekken waar zij zaten ondergedoken, waar zij werden opgepakt, gevangen gehouden en werden tewerkgesteld. De fotoserie die hij ervan maakte bestaat uit documentair-poëtische beelden. Documentair omdat het de omgeving toont van hun gevangenschap en dwangarbeid, 75 jaar later. Poëtisch omdat er elementen en bewerkingen zijn toegevoegd die verbinden met gevoelens van dreiging, isolement, angst, vernedering en vergangkelijkheid. Leden van de fam. Janssen, die in ’44 het onderduikadres boden vertellen op beeld hun herinneringen aan die tijd.
De expositie geeft een persoonlijk beeld aan een van de vele oorlogsverhalen die in ons hedendaags landschap onder het maaiveld sluimeren en vormt tevens een eerbetoon aan zijn vader en zijn oom. Beide jong gestorven, waardoor zij de in de jaren ’90 op gang gekomen brede erkenning voor de door duizenden mannen gebrachte offers voor de Arbeitseinsatz niet meer hebben kunnen meemaken.
Deze foto-expositie was officieel tot 31 maart te zien in Museum Peel en Maas in Helden. Door de Coronacrisis krijgt deze expo wellicht nog een vervolg.
Op deze pagina vind je informatie en foto's buiten de expositie om van de totstandkoming van dit project. (naar beneden blijven scrollen)
Hoe het begon
In 2002 ontmoette ik een mevrouw die aan mij vroeg of ik familie was van Willem of Nol Verbaarschot. Beiden hadden de oorlog nm bij hun thuis ondergedoken gezeten. Ja dat ging over mijn oom en mijn vader. Als kind was "de oorlog" regelmatig onderwerp van gesprek. hierdoor wist ik dat mijn vader ondergedoken had gezeten in Sevenum en had gewerkt in Duitsland. Tot de verbeelding spraken de anekdotes hoe mijn vader en mijn oom de Duitsers vaak te slim af waren geweest en zo wisten te overleven. Het droeg bij aan het beeld van mijn vader als held. Verder wist ik niets. In 2017 pakte ik het draadje van het verhaal dat me in 2002 was aangereikt weer op en besloot op onderzoek te gaan. Via een Pastor kwam ik bij Tiny Ruby-Janssen, de mevrouw uit 2002..en kreeg contact met Gerard Sonnemans. schrijver van het boek" Sporen die leven". Via hem kwam ik in contact met de gedenkstätte KZ Drütte en het ITS in Bad Arolsen. die mij konden helpen aan een zg. Arbeitskarte van mijn vader en mijn oom. Het eerste concrete houvast voor mijn reis naar Duitsland
De familie Janssen
Het onderduikadres van Nol en Willem was bij de fam.Janssen aan de Vorst in Sevenum.. Anny, Mien en Piet waren 8, 6 en 9 jaar oud in 1944 en hebben alle drie herinneringen aan de kerkrazzia op 8 oktober 1944. Tiny, toen 3 jaar maakte dit niet bewust mee maar koestert wel warme herinneringen aan de fam Verbaarschot, bij wie zij na de oorlog vaker op vakantie ging.Mijn kennismaking met deze mensen was hartverwarmend. en ontroerend omdat zij zoveel, voor mij nieuwe, wetenswaardigheden, over mijn vader wisten te vertellen. Documenten, boeken, gedichten en zelf een potje aarde van de Vorst ging over tafel. Wat een lieve mensen !! Hun getuigenissen heb ik gefilmd en zijn te zien op de expo. De foto betreft een montage.
De kerk
In 2017 bezocht ik voor het eerst de Sint Fabianus en Sebastianuskerk in Sevenum. Hoewel het de herbouwde kerk betreft kwam het, door mijn vader vertelde verhaal, van de razzia en hun schuilplaats in het kerkorgel sterk bij mij binnen. Ik probeerde me de paniek en de angst bij allen in de H Mis aanwezig voor te stellen. De ruimte is wel zo groot dat ik de vluchtpogingen kan begrijpen. Mijn vader en mijn oom zaten overigens goed verborgen. Tijdens de razzia kwam er een man bij hun en smeekte hen hun plaats af te staan. De man had een gezin met kinderen. Dat hebben de beide broers toen gedaan en daarmee werden ze ontdekt en afgevoerd.